این ضرب المثل که «از دل برود هر آن که از دیده برفت » در مورد آفت دهان کمتر مصداق دارد . از بیرون وقتی نگاه می کنید، نمی توانید زخم سفید رنگ با حاشیه قرمزی را که درون دهانتان قرار دارد ببینید . دیگران هم نمی توانند وخامت وضع شما را درک کنند . وقتی دهانتان را برای صحبت کردن یا غذا خوردن باز می کنید - آخ - مطمئنا می دانید که این زخم در دهانتان وجود دارد . علت اصلی عفونت آفتوز دهان، که نام علمی این زخم دهانی دردناک است، از اسرار علم پزشکی می باشد . هیچ کس واقعا نمی داند که چرا برخی افراد، مکررا دچار این ضایعات دردناک بر روی زبان، لثه ها و سطح داخلی گونه ها می شوند . به نظر می رسد که ارث در این میان نقش دارد، همچنین استرس، غذاهای خاص و خراشیدگی هایی مانند گاز گرفتن داخل گونه نیز در ایجاد آن مؤثرند . بدون درمان، آفت های دهانی معمولا ظرف ده تا چهارده روز محو می شوند، اما نباید که در طی این مدت دست روی دست بگذاریم . پزشکان می توانند با تجویز ژل حاوی هیدروکورتیزون، که تسکین دهنده است و می تواند سرعت ترمیم را نیز افزایش دهد، یا حتی پمادهایی که بدون نسخه فروخته می شوند مانند بلیس تکس، که برای بی حس کردن موضع به کار می روند، از شدت درد بکاهند .
شما از قبل و بر اساس تجربه، در مورد غذاهای خاص اطلاعاتی داشته اید . مثلا این که چیپس شور سیب زمینی که دارای لبه های تیز است، مطمئنا وقتی به آفت دهان برخورد پیدا کند، موجب آسیب می شود . شما حتی فکر این را که به چنین مواد غذایی فرصت ایجاد آسیب را بدهید، به مخیله خود راه نخواهید داد . اما آیا می دانید که برخی از غذاها می توانند واقعا یک آفت جدید ایجاد کنند؟
آن چه متخصصان بهداشت دهان توصیه می کنند:
طبق نظر پژوهشگران فرهنگستان گوش و حلق و بینی - جراحی سر و گردن آمریکا، مواد غذایی ای مانند گوجه فرنگی و مرکبات می توانند، هم آفت های موجود را بدتر کنند و هم موجب به وجود آمدن آفت های جدید شوند . بنابراین اگر مستعد ابتلا به آفت های دهانی هستید، از مواد غذایی ای مانند گریپ فروت و لیموناد بپرهیزید .
به گفته دکتر جولیان ویتاکر مؤسس و رئیس مرکز سلامتی ویتاکر در ساحل نیوپورت، کالیفرنیا، خوردن روزانه ماست، آفت ها را از شما دور نگه می دارد . وی توصیه می کند هر روز حداقل چهار قاشق غذاخوری، ماست را به منظور پیشگیری از عود حمله های آفت مصرف کنید . به گفته او برای بهبود آفت های دهانی ایجاد شده، حداقل یک ظرف (230 گرمی) ماست را باید در روز بخورید . دکتر ویتاکر معتقد است برای این که ماستی بتواند این اثر را داشته باشد باید حاوی لاکتو باسیل های اسیدوفیل فعال باشد .
هر چند بررسی های انجام شده تا کنون تاثیر ویتامین C را اثبات نکرده اند، ولی مکمل های ویتامین C اعتبار لازم را به دست آورده اند متخصصان بهداشت دهان از این ویتامین به عنوان یک روش مؤثر پیشگیری از آفت های دهانی یاد می کنند . دکتر کرایگ زونکا، رئیس سابق انجمن محلی دندان در ویرجینیا، می گوید: «در حقیقت ویتامین C علیه تبخال و آفت دهان عمل می کند . اما از آن جا که شما نمی دانید آفت دهان چه موقع به وجود خواهد آمد، مجبورید هر روز این ویتامین را مصرف کنید، ولی در مورد تبخال می توانید آن را درست در شروع عارضه مصرف کنید» .
بسیاری از پزشکان توصیه می کنند که برای ایجاد حداکثر پیشگیری، مخصوصا افرادی که تحت استرس زیاد قرار دارند یا سیگاری هستند، روزی پانصد میلی گرم ویتامین C مصرف کنند . به گفته دکتر زونکا، برای درمان آفتی که تازه به وجود آمده است، هزار میلی گرم ویتامین C را یکجا مصرف کنید و سپس پانصد میلی گرم ویتامین C را سه بار در روز تا زمانی که زخم التیام یابد مصرف کنید . (برخی افراد با مصرف مقادیر بیش از 1200 میلی گرم ویتامین C در روز دچار اسهال می شوند) . دکتر زونکا می گوید: «فقط باید مطمئن شوید که ویتامین C را همراه با بیوفلدونوئیدها مصرف می کنید، زیرا ویتامین C به تنهایی آن گونه که باید و شاید عمل نمی کند .» هر چند پرتقال و گریپ فروت منابع عالی هر دو ماده مقوی، یعنی ویتامین C و بیوفلدونوئیدها می باشند، ولی مصرف بیش از حد مرکبات می تواند نزد افراد مستعد به آفت، موجب بروز حمله های آفت دهانی شود . بنابراین متخصصان بهداشت دهان معتقدند که اگر مستعد به آفت هستید، مکمل ها بهترین انتخاب شما خواهند بود .
اگر آفت دهانی بیشتر مواقع گریبان گیر شماست، ممکن است به چیزی بیش از مصرف بیشتر ویتامین C نیاز داشته باشید . هر چند از این پژوهش ها نمی توان نتیجه گیری کرد، ولی چندین بررسی، کمبود فولات، آهن و ویتامین 21 B را با زخم های دهانی عود کننده مرتبط دانسته اند و برخی از پزشکان معتقدند که افزایش مصرف این مواد مغذی برای پیش گیری از عود آفت مفید است . به گفته متخصصان بهداشت دهان، بهترین انتخاب شما تامین همه این مواد مغذی با مصرف یک مکمل مولتی ویتامین مینرال است که حاوی مقادیر مورد نیاز روزانه این مواد مغذی باشد .
اگر با وجود تلاش های شما، یک آفت دهانی دردناک ظاهر شد، مصرف کمی ویتامین E چیزی است که پزشکان توصیه می کنند . فقط در این مورد، دکتر زونکا توصیه می کند که به جای مصرف مکمل ویتامین E ، یا خوردن غذاهای سرشار از ویتامین E ، یک کپسول ویتامین E یا خوردن غذاهای سرشار از ویتامین E ، را باز کنید و روغن آن را مستقیما بر روی زخم بمالید تا درد آن بلافاصله بهبود یابد .
اقتباس از کتاب درمان با ویتامین ها
ترجمه دکتر حسین حقیر
متخصصان علوم سلامت معتقدند که در پنج حالت خاص بدن نیاز به مصرف منظم مکمل های غذایی دارد و این عملی بسیار بهتر از مصرف دارو برای کنترل بیماری ها یا حالات خاص موجود در بدن می باشد.
پنج حالت خاص که نیاز به مصرف مکمل غذایی دارد
حالت اول: زمانی که یک مشکل در دستگاه گوارش موجود باشد
اختلال در عملکرد دستگاه گوارش می تواند باعث کاهش هضم و جذب مواد مغذی در بدن شود. به همین دلیل توصیه متخصصان سلامت آن است که به جای مصرف داروهای خاص از مکمل های غذایی مخصوصی در این دوران استفاده شود. تحقیقات علمی نشان داده از آنجایی که در اختلالات هضم و جذب مشکلات عملکرد سیستم آنزیمی نیز در بدن موجود است، بنابراین بهتر است در این دوران از مکمل های حاوی مواد پروبیوتیک به جای داروهای شیمیایی استفاده شود.
حالت دوم: رژیم غذایی محدود
وقتی فردی به علتی خاص مانند کم کردن وزن، یا قرار گرفتن در شرایط اقتصادی، اجتماعی و جغرافیایی خاص مجبور می شود، غذای محدودی استفاده نماید، باید به مصرف برخی مکمل های غذایی توجه نماید. در این موارد مصرف مکمل ویتامین C و ویتامین B۵ برای ارتقای وضعیت سلامت توصیه می شود. عموما مصرف ویتامین C با تقویت سیستم ایمنی می تواند مانع ضعیف شدن بدن در شرایط سخت شود. ویتامین B۵ نیز نقش موثری در تنظیم عملکرد هورمون های موجود در بدن دارد.
حالت سوم: پیروی از یک شیوه زندگی ماشینی و سنگین بدون توجه به استراحت و تفریح
پزشکان معتقدند که شیوع مشکلات خاصی مانند مشکلات سیستم اسکلتی، بیماری های دهان و دندان و خستگی های مزمن در افرادی که شیوه های زندگی نامناسبی دارند، بیشتر می باشد. به همین دلیل برای افرادی که در این شرایط زندگی می کنند، توصیه می شود که مکمل کلسیم، ویتامین D۳ و ویتامین K۲ به صورت روزانه مصرف شود تا از بروز کمبود این ریزمغذیها در بدن جلوگیری شود.
حالت چهارم: عدم توجه به مصرف مواد غذایی ارگانیک و طبیعی
ابن امر باعث می شود تا بدن ما نیاز به دریافت برخی مواد مغذی را به صورت مکمل غذایی داشته باشد. در این موارد مشخص شده که عموما کمبود ویتامین B۶، فولات و ویتامین B۱۲ در افرادی که غذاهای ارگانیک نمی خورند بیشتر مشاهده می شود. پس مصرف روزانه مکمل این ویتامین ها در این افراد توصیه می شود.
حالت پنچم:استفاده از آرایش های غلیظ و یا کرم های ضد آفتاب
این مواد می توانند تعادل برخی مواد مغذی را در بدن دچار اختلال نمایند. در این مواقع مصرف مکمل های ویتامین D، روی و منیزیم برای جبران کمبودهای بدنی به مواد مغذی توصیه می شوند.
در مجموع در صورتی که یکی از موارد فوق همیشه همراه زندگی شما می باشد،سعی کنید، به جای استفاده از دارو برای درمان مشکلات، اولین انتخاب خود را مصرف مکمل های غذایی ذکر شده قرار دهید.