به روزهای آخر سال نزدیک می‌شویم و یکی از مسائلی که هر سال با آن مواجه هستیم، چهارشنبه سوری است. متاسفانه همه ساله برخی از هموطنان در اثر حوادث چهارشنبه آخر سال مصدوم شده و در بسیاری موارد سلامت چشم‌های خود را از دست می‌دهند. در این شماره قصد داریم پیرامون این موضوع با شما بیشتر صحبت کنیم و به شایع‌ترین تروماها (ضربه‌های) چشمی بپردازیم.
«دکتر هیوا پارسافر» جراح و متخصص چشم پزشکی در این باره توضیح می دهد.
ایرانیان باستان از 1700 سال قبل آیین جشن چهارشنبه آخر سال را 5 روز مانده
به تحویل سال جدید برگزار می‌کردند و با روشن کردن آتش و پاشیدن خاکستر آن
بر روی مزارع به استقبال فصل بهار می‌رفتند. سنت‌های این شب باستانی اکنون
جای خود را به انفجار مهیب مواد محترقه و حوادث ناشی از آن داده است و هر
سال در آخرین روزهای اسفند، جان و مال عده زیادی را به خطر می‌اندازد. در
حوادث چهارشنبه سوری سال گذشته 60درصد مصدومان نوجوانان و جوانان بودند.
یکی از شایع‌ترین حوادث این شب، ورود جسم خارجی ناشی از براده‌های آتش یا
انفجار شدید ترقه به درون چشم است که در بسیاری از موارد به سطح چشم و
قرنیه آسیب جدی می‌رساند. مشکل عمده و خطرناکی که در این شب سلامت بینایی
افراد را تهدید می‌کند ترومای نافذ چشم است که اغلب برای کودکان و نوجوانان
حین کار با وسایل محترقه اتفاق می‌افتد و می‌تواند فاجعه بار باشد. بهترین
راه پیشگیری از این موارد نیز آموزش و آگاهی بخشی به خانواده‌ها و به
دنبال آن کودکان، نوجوانان و جوانان است.
اگر قرنیه در اثر ضربه پاره شود، عواقب شدیدی دارد و حتی پس از ترمیم،
بینایی فرد ممکن است دچار مشکل شود؛ در موارد حاد، درمان سخت‌تر است و گاهی
ممکن است به عمل‌های پیچیده‌ای مثل جراحی آب مروارید منجر شود.
همان‌طور که گفتیم اول باید از وقوع تروما پیشگیری کرد و در صورت بروز
حادثه، بلافاصله باید مصدوم را به نزدیک‌ترین اورژانس چشم رساند. تروما تا
زمانی که در حد خراشیدگی قرنیه باشد به روش دارویی درمان می‌شود. حتی
خونریزی‌ها نیز با همین روش قابل درمان هستند. اما در صورت پارگی یا
خونریزی‌های داخل چشم ممکن است نیاز به درمان جراحی باشد.
از این مورد که بگذریم به تروماهای کوبنده می‌رسیم که در اثر زمین خوردن،
اصابت توپ و... رخ می‌دهد. این تروماها خراشی ندارند اما شدت بالایی دارند
و ضربه ناشی از آن به کبودی اطراف پلک، خونریزی داخل ملتحمه و خونریزی های
داخلی منجر شده و در این حالت افت دید ایجاد می‌شود.
تروماهای کوبنده حتما باید توسط چشم پزشک معاینه شوند؛ به ویژه در مواردی
که خونریزی داخل چشمی وجود دارد. در این حالت به بیمار محدودیت حرکتی داده
می‌شود تا تحرک عادی فرد کمتر شده و با تجویزی داروهای ویژه احتمال خونریزی
مجدد کاهش یابد. از دیگر تمهیدات مرتبط با این تروما کاهش فعالیت‌های
حرکتی و منع مراجعه به مدرسه در افراد کم سن و سال است. حدود یک هفته تا 10
روز باید بیمار زیر نظر مستقیم پزشک باشد و به طور مستمر معاینه شود تا
عواقب ناخوشایند دائمی برای بینایی فرد ایجاد نشود. فراموش نکنید که اگر
این مراقب‌ها صورت نگیرد مشکلات بسیاری ایجاد خواهد شد.